Hangi lisanslama tipini seçmeliyim ? ( Named User vs CAL vs CPU )
Aslında bu soru yazılım dünyasında esnek lisanslama konfigürasyonu ola tüm firmaların ve dolayısıyla onların ürünlerini almak üzere olan müşteri adayları için genel bir sorudur. Soruyu BusinessObjects açısından cevaplandırsam da yaklaşımı diğer uygulamalar için de ilgili parametreler netleştirilerek genelleştirilebilinir. Kurumunuza özel nihai cevap ise size özel kullanım parametrelerinin ortaya konması ile netleştirilebilinir.Arzu edenler bu parametreleri mail yoluyla paylaşmayı arzu ederlerse , şahsi tavsiyelerimi gönderebilirim.
Named User olarak adlandırılan kullanıcı bazlı lisanslama anlaşılması kolay bir lisans tipidir fakat bazı noktalar gözönünde bulundurulmalıdır. Bu lisanslama tipini nispeten pazardan alışveriş yapar gibi betimleyip, arzu edilen meyve/sebzelerin arzu edildiği kadar alınıp sepete atılması olarak düşünebiliriz. Nitekim sunumu yada proof of concept’i yapılan hangi modülleri kimlerin kullanacağı kullanıcı tarafında iyice tanımlanmalıdır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta her bir modülün pre-requisite olarak adlandırılan zorunlu ön modülünün de düşünülmesi gerekliliğidir. BusinessObjects named user lisanslama tipinde bir platform sunduğu için en temelde herkesin bu platformun bir kullanıcısı olması gerekmektedir. Aslında platformun en temelde kullanıcısı olan tüm kullanıcılar da, web tabanlı bu platforma bir kullanıcı ID ve şifresi ile girip tanımlanan yetkilendirme yapısından geçip görme/kullanma yetkisine sahip olunan dizin ve/veya raporlara ulaşabilmekte , yine bunları yetki çerçevesince görüntüleme, güncelleme ve parametre girmeye hak sahibi olabilmektedir. Named user lisanslama tipinin en ilkel yani platformu ve raporları kullanma yetkisi olan görüntüleme kullanıcısının üzerine bir çok modül ihtiyaçlar ölçüsünde gelebilir. Bunlar “Web Intelligence Interactive Viewing , Web Intelligence(ad-hoc sorgu yaratabilen), Voyager denilen OLAP sorgulama önyüzü, Dashboard Builder, Xcelsius Interactive Viewing vs.. BusinessObjects ‘in bir çok modülü olsada özellikle İş zekası platoformu modüllerinin açıklamalarının iyi bilinmesi önemli, ilerleyen zamanlarda bu konuda ayrıca bir bilgi vermeye çalışacağım. Named User lisanslama tipinde genelde yanlış bilinen bir noktada da aynı kullanıcı ID ve şifresini başkalarının da kullanarak platformu kullanmasıdır. İster aynı anda ister farklı zamanlarda olsun bu kullanım şekli Business Objects’in lisanslama kurallarının ihlali anlamına gelmektedir. Bu bir ihtiyaç olduğunda zaten CAL lisansmala gözden geçirilmelidir. Sistem yöneticilerinin çok iyi bildiği üzere bu kullanım şekli zaten sistemin nasil kullanıldığı hangi kullacıların ne yaptığı yani denetim(auditing) mekanizmasınında takibini ortadan kaldırmaktadır.
CAL Lisanslama tipi ise BusinessObjects’in bir çok modülünü bundle olarak bünyesinde barındırıp bir çok senaryoda avantajlı bir lisanslama tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat daha önceki yazılarımda da değindiğim üzere kurumun niteliği, büyüklüğü vs. gibi noktalar çerçevesince CAL lisanslamanın limitasyonları çok iyi bilinmelidir. Nihainde KOBI pazarı için gündeme getirilsede Türkiye’de kurumsal bir çok firmanın ihtiyaçlarına cevap verebilecek niteliktedir. CAL lisanslamanın en büyük avantajı 5,10 yada mevcut durumda maksimum 20 CAL ‘a çıkan lisanslamanın hangi modellerinden en küçüğü bile seçilse, iş zekası sisteminizi kullanabilecek potansiyel tüm kullanıcılarınızı sistemde tanımlayabilirsiniz. Ayrıca named user yada CPU lisanslama modelinde ilave modül lisans ücreti ile gündeme gelen bazı ilave modüller bu lisanslamanın içinde yer almaktadır.(Örn: Live Office , Web Intelligence &Crystal Reports&Voyager gibi tüm farklı rapor formatlarını aynı platformda kullanabilmek) Bu lisans tipi aslında kurum genelinde eş zamanlı kullanım potansiyelinin ortalama tahminleri yapılabildiği ve iş zekası platformunun kullanıcılarının hangi oranlarda aktif kullanma ihtiyaçlarına belirlenebilmektedir. Bir çok kurum bu tür iş zekası platformunu her ne kadar kurum genelinde tüm kullanıclarına yaymayı arzu etsede kurum içinde asıl kullanan kullanıcılar nispeten kendini belli edebilmektedir. Genelde analist, departman yönetileri veya veri analizi ile ilgili sorumlular olarak karşımıza çıkan bu kişiler sistemi yoğun olarak kullanabilmekte , diğerleri ise arzu ettikleri veya ihtiyaç duyduklarında bu rapor veya analizlere ulaşmaktadır. Bir örnek ile pekiştirecek olursak, toplam 30 kişilik bir satış ekibinin olduğu bir organizasyonda , otuz kişinin içinde olan merkezdeki 3 analistin tüm analiz ve raporları çok aktif olarak geliştirdikleri ve kalan 27 kişi ile paylaştıklarını düşünelim. Bu senaryoda 5 CAL lisanslaması ideal gibi gözüküyor, lakin satış ekibinin önemli bir zamanını saha da geçirdiği düşünülürse bu sayının yeterli olması beklenmektedir. Diğer yandan eş zamanlı kullanım potansiyelinde kuruma özel bir çok parametreye bağlı olsada ortalama %10 eş zamanlı kullanım gibi bir oran genel olarak kabul görmektedir. Vermiş olduğumuz örnekteki, toplam 30 kişide içinde de bu sayı 3 ’e denk gelmektedir, önerimizde CAL lisanslamanın mevcut şartlarda minumumu olan 5 idi.
Diğer yandan bahsi geçen toplam 30 kişinin kurumsal büyük bir organizasyonda sürekli analiz yapan, rapor görüntülen kişiler olduğu düşünülürse 30 CAL gibi bir ihtiyaç doğacaktı ki, mevcut şartlarda maksimum 20 CAL dır, dolayısıyla bu seferde bu 30 kişiye named user lisans önermek fiyat/performans açısından daha avantajlı olacak idi. Unutulmaması gerken konu şuki, her zaman çok net olmayan ve gri alanlar olacaktır ama gün sonunda kullanıcı olarak bu kararı avantajları ve dezevantaları ile sizler veriyor olacaksınız. Açıkcası kararın kullanım ihtiyacı ve lisans maliyetleri gözönüne alındığında halenkolayca verilemediği hiç bir senaryoda kararınız yanlış olmayacaktır, nitekim sonrasında upgrade veya özel lisanslama talepleri ile lisanslama tipleri arasında geçiş yapmak üzere talebinizi temsilci firmaya iletebilirsiniz. CAL lisanslama tipinin tam detayları için Edge Serisinin detaylarını açıkladığım makaleyi okuyun lütfen.
CPU lisanslaması bildiğiniz üzere çoklu kullanım potansiyeline ulaştığınız zamanlarda gündeme gelen lisanslama tipidir. Burada da named user lisanslama da vermiş olduğumuz sepete modülleri doldurmak gibi düşünebilirsiniz. Dolayısıyla hangi modülün sayısı çoklu sayılara ulaşacaksa o modülün lisansının CPU lisanslamasına geçisi düşünülmelidir. Bu noktada break-point diyebileceğimiz sayı genelde 90 kullanıcı olarak karşımız çıkmaktadır. Detaylandırmak gerekirse yaklaşık 90 kullanıcıyı ilgili modül birim maliyeti ile çarptığınızda CPU lisansının maliyetine eşdeğer olmaktadır. Buradaki avantaj ise 1 CPU lisansı alınarak yine kullanım potansiyeline bağlı olmak üzere ortalama 500 kullanıcıyı destekleyen bir lisansa sahip oluyorsunuz. Yine sistemimizde ortalama %10 eş zamanlı kullanıcımız aynı anda olacağını varsayarak 500 kişilik bir ortamamızda aynı anda 50 kişi rapor görüntüleme veya analiz yapıyor olabilir. Özet olarak da 90 named user fiyatına ortalama 500 kişilik bir ortama sahip olabiliyor olup, birim maliyet ciddi derece düşebilmektedir.Burada örneklenen %10 eş zamanlı kullanım veya 500 olarak verilen 1 CPU nun toplam kullanıcısı bir çok parametreye bağlı olsada ortalama kabul olarak devam edilebilir. Keza parametreler nezdinde bu sayılar artadabilir, azaladabilir. BusinessObjects özelinde bu parametreler bir ölçeklendirme dökümanı ile sorulup hesaplanmaktadır. Sorulan sorulara örnek olarak ortalama döküman hacmi, güncelleme sıklığı, veritabanına aynı anda yüklenme sıklığı vs. verilebilir. CPU Lisanslama tipinde bir başka gözönünde bulundurulması gereken nokta ise fiziksel CPU nun niteliğidir. Dual-Core, Quad-Core gibi CPU ların lisanslandırılması farklı olup bu nokta içinde ayrıca bir bilgi yayınlıyor olacağım. Lütfen daha detaylı veya acil sorular için mail gönderin.
Aslında bu soru yazılım dünyasında esnek lisanslama konfigürasyonu ola tüm firmaların ve dolayısıyla onların ürünlerini almak üzere olan müşteri adayları için genel bir sorudur. Soruyu BusinessObjects açısından cevaplandırsam da yaklaşımı diğer uygulamalar için de ilgili parametreler netleştirilerek genelleştirilebilinir. Kurumunuza özel nihai cevap ise size özel kullanım parametrelerinin ortaya konması ile netleştirilebilinir.Arzu edenler bu parametreleri mail yoluyla paylaşmayı arzu ederlerse , şahsi tavsiyelerimi gönderebilirim.
Named User olarak adlandırılan kullanıcı bazlı lisanslama anlaşılması kolay bir lisans tipidir fakat bazı noktalar gözönünde bulundurulmalıdır. Bu lisanslama tipini nispeten pazardan alışveriş yapar gibi betimleyip, arzu edilen meyve/sebzelerin arzu edildiği kadar alınıp sepete atılması olarak düşünebiliriz. Nitekim sunumu yada proof of concept’i yapılan hangi modülleri kimlerin kullanacağı kullanıcı tarafında iyice tanımlanmalıdır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta her bir modülün pre-requisite olarak adlandırılan zorunlu ön modülünün de düşünülmesi gerekliliğidir. BusinessObjects named user lisanslama tipinde bir platform sunduğu için en temelde herkesin bu platformun bir kullanıcısı olması gerekmektedir. Aslında platformun en temelde kullanıcısı olan tüm kullanıcılar da, web tabanlı bu platforma bir kullanıcı ID ve şifresi ile girip tanımlanan yetkilendirme yapısından geçip görme/kullanma yetkisine sahip olunan dizin ve/veya raporlara ulaşabilmekte , yine bunları yetki çerçevesince görüntüleme, güncelleme ve parametre girmeye hak sahibi olabilmektedir. Named user lisanslama tipinin en ilkel yani platformu ve raporları kullanma yetkisi olan görüntüleme kullanıcısının üzerine bir çok modül ihtiyaçlar ölçüsünde gelebilir. Bunlar “Web Intelligence Interactive Viewing , Web Intelligence(ad-hoc sorgu yaratabilen), Voyager denilen OLAP sorgulama önyüzü, Dashboard Builder, Xcelsius Interactive Viewing vs.. BusinessObjects ‘in bir çok modülü olsada özellikle İş zekası platoformu modüllerinin açıklamalarının iyi bilinmesi önemli, ilerleyen zamanlarda bu konuda ayrıca bir bilgi vermeye çalışacağım. Named User lisanslama tipinde genelde yanlış bilinen bir noktada da aynı kullanıcı ID ve şifresini başkalarının da kullanarak platformu kullanmasıdır. İster aynı anda ister farklı zamanlarda olsun bu kullanım şekli Business Objects’in lisanslama kurallarının ihlali anlamına gelmektedir. Bu bir ihtiyaç olduğunda zaten CAL lisansmala gözden geçirilmelidir. Sistem yöneticilerinin çok iyi bildiği üzere bu kullanım şekli zaten sistemin nasil kullanıldığı hangi kullacıların ne yaptığı yani denetim(auditing) mekanizmasınında takibini ortadan kaldırmaktadır.
CAL Lisanslama tipi ise BusinessObjects’in bir çok modülünü bundle olarak bünyesinde barındırıp bir çok senaryoda avantajlı bir lisanslama tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. Fakat daha önceki yazılarımda da değindiğim üzere kurumun niteliği, büyüklüğü vs. gibi noktalar çerçevesince CAL lisanslamanın limitasyonları çok iyi bilinmelidir. Nihainde KOBI pazarı için gündeme getirilsede Türkiye’de kurumsal bir çok firmanın ihtiyaçlarına cevap verebilecek niteliktedir. CAL lisanslamanın en büyük avantajı 5,10 yada mevcut durumda maksimum 20 CAL ‘a çıkan lisanslamanın hangi modellerinden en küçüğü bile seçilse, iş zekası sisteminizi kullanabilecek potansiyel tüm kullanıcılarınızı sistemde tanımlayabilirsiniz. Ayrıca named user yada CPU lisanslama modelinde ilave modül lisans ücreti ile gündeme gelen bazı ilave modüller bu lisanslamanın içinde yer almaktadır.(Örn: Live Office , Web Intelligence &Crystal Reports&Voyager gibi tüm farklı rapor formatlarını aynı platformda kullanabilmek) Bu lisans tipi aslında kurum genelinde eş zamanlı kullanım potansiyelinin ortalama tahminleri yapılabildiği ve iş zekası platformunun kullanıcılarının hangi oranlarda aktif kullanma ihtiyaçlarına belirlenebilmektedir. Bir çok kurum bu tür iş zekası platformunu her ne kadar kurum genelinde tüm kullanıclarına yaymayı arzu etsede kurum içinde asıl kullanan kullanıcılar nispeten kendini belli edebilmektedir. Genelde analist, departman yönetileri veya veri analizi ile ilgili sorumlular olarak karşımıza çıkan bu kişiler sistemi yoğun olarak kullanabilmekte , diğerleri ise arzu ettikleri veya ihtiyaç duyduklarında bu rapor veya analizlere ulaşmaktadır. Bir örnek ile pekiştirecek olursak, toplam 30 kişilik bir satış ekibinin olduğu bir organizasyonda , otuz kişinin içinde olan merkezdeki 3 analistin tüm analiz ve raporları çok aktif olarak geliştirdikleri ve kalan 27 kişi ile paylaştıklarını düşünelim. Bu senaryoda 5 CAL lisanslaması ideal gibi gözüküyor, lakin satış ekibinin önemli bir zamanını saha da geçirdiği düşünülürse bu sayının yeterli olması beklenmektedir. Diğer yandan eş zamanlı kullanım potansiyelinde kuruma özel bir çok parametreye bağlı olsada ortalama %10 eş zamanlı kullanım gibi bir oran genel olarak kabul görmektedir. Vermiş olduğumuz örnekteki, toplam 30 kişide içinde de bu sayı 3 ’e denk gelmektedir, önerimizde CAL lisanslamanın mevcut şartlarda minumumu olan 5 idi.
Diğer yandan bahsi geçen toplam 30 kişinin kurumsal büyük bir organizasyonda sürekli analiz yapan, rapor görüntülen kişiler olduğu düşünülürse 30 CAL gibi bir ihtiyaç doğacaktı ki, mevcut şartlarda maksimum 20 CAL dır, dolayısıyla bu seferde bu 30 kişiye named user lisans önermek fiyat/performans açısından daha avantajlı olacak idi. Unutulmaması gerken konu şuki, her zaman çok net olmayan ve gri alanlar olacaktır ama gün sonunda kullanıcı olarak bu kararı avantajları ve dezevantaları ile sizler veriyor olacaksınız. Açıkcası kararın kullanım ihtiyacı ve lisans maliyetleri gözönüne alındığında halenkolayca verilemediği hiç bir senaryoda kararınız yanlış olmayacaktır, nitekim sonrasında upgrade veya özel lisanslama talepleri ile lisanslama tipleri arasında geçiş yapmak üzere talebinizi temsilci firmaya iletebilirsiniz. CAL lisanslama tipinin tam detayları için Edge Serisinin detaylarını açıkladığım makaleyi okuyun lütfen.
CPU lisanslaması bildiğiniz üzere çoklu kullanım potansiyeline ulaştığınız zamanlarda gündeme gelen lisanslama tipidir. Burada da named user lisanslama da vermiş olduğumuz sepete modülleri doldurmak gibi düşünebilirsiniz. Dolayısıyla hangi modülün sayısı çoklu sayılara ulaşacaksa o modülün lisansının CPU lisanslamasına geçisi düşünülmelidir. Bu noktada break-point diyebileceğimiz sayı genelde 90 kullanıcı olarak karşımız çıkmaktadır. Detaylandırmak gerekirse yaklaşık 90 kullanıcıyı ilgili modül birim maliyeti ile çarptığınızda CPU lisansının maliyetine eşdeğer olmaktadır. Buradaki avantaj ise 1 CPU lisansı alınarak yine kullanım potansiyeline bağlı olmak üzere ortalama 500 kullanıcıyı destekleyen bir lisansa sahip oluyorsunuz. Yine sistemimizde ortalama %10 eş zamanlı kullanıcımız aynı anda olacağını varsayarak 500 kişilik bir ortamamızda aynı anda 50 kişi rapor görüntüleme veya analiz yapıyor olabilir. Özet olarak da 90 named user fiyatına ortalama 500 kişilik bir ortama sahip olabiliyor olup, birim maliyet ciddi derece düşebilmektedir.Burada örneklenen %10 eş zamanlı kullanım veya 500 olarak verilen 1 CPU nun toplam kullanıcısı bir çok parametreye bağlı olsada ortalama kabul olarak devam edilebilir. Keza parametreler nezdinde bu sayılar artadabilir, azaladabilir. BusinessObjects özelinde bu parametreler bir ölçeklendirme dökümanı ile sorulup hesaplanmaktadır. Sorulan sorulara örnek olarak ortalama döküman hacmi, güncelleme sıklığı, veritabanına aynı anda yüklenme sıklığı vs. verilebilir. CPU Lisanslama tipinde bir başka gözönünde bulundurulması gereken nokta ise fiziksel CPU nun niteliğidir. Dual-Core, Quad-Core gibi CPU ların lisanslandırılması farklı olup bu nokta içinde ayrıca bir bilgi yayınlıyor olacağım. Lütfen daha detaylı veya acil sorular için mail gönderin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder